Υπό διωγμό τα Χανιά από την κυβέρνηση
Όλοι συμφωνούμε, ότι ένας ιστορικός κύκλος έκλεισε στην νεότερη πολιτική ιστορία της Ελλάδα, αυτός της μεταπολίτευσης και ένας νέος φαίνεται να ανοίγει. Επίσης θα συμφωνήσουμε, πως αρκετές περιοχές κυρίως της περιφέρειας, παρέμειναν εκτός της αναπτυξιακής διαδικασίας που σε εθνικό επίπεδο ομολογουμένως αποτυπώθηκε όλη αυτήν την περίοδο. Ο Νομός Χανίων είτε σε επίπεδο περιφέρειας, είτε σε εθνικό, σήμερα καταγράφει σημαντική υστέρηση, αφού διαχρονικά το αναλογούν μερίδιο του σε πόρους και επενδυτικά προγράμματα, σε υποδομές, ή μέτρα στήριξης ανταγωνιστικότητας και επιχειρηματικότητας της τοπικής οικονομίας, υπολείπεται κατά πολύ των αναγκών του. Όποιος διαχρονικά παρακολουθεί την επικαιρότητα όλης της μεταπολιτευτικής περιόδου στα Χανιά και κοιτάξει και την σημερινή ειδησιογραφία, θα διαπιστώσει ότι οι βασικοί άξονες υπανάπτυξης σε όλον αυτό τον ιστορικό κύκλο, παραμένουν δυστυχώς αναλλοίωτοι. Είναι τα ίδια προβλήματα και οι στρεβλώσεις που ταλαιπώρησαν τον τόπο, αφού ο τοπικός τύπος σήμερα, όπως και τότε, με τα ίδια προβλήματα ασχολείται. Στόχοι δεκαετιών, όπως η διαχείριση του υδατικού δυναμικού, το ενεργειακό πρόβλημα, το αγροτικό – συνεταιριστικό πρόβλημα, ο Βόρειος οδικός άξονας, οι κάθετοι οδικοί άξονες και η στήριξη της ενδοχώρα και του νότου, μα και μέτρα στήριξης του τουριστικού προϊόντος, είναι μερικές αναπτυξιακές ‘εκκρεμότητες’ που παραμένουν στην ατζέντα των συζητήσεων χωρίς σημαντικά αποτελέσματα. Βέβαια όλη αυτή την περίοδο έγιναν σημαντικά πράγματα, όμως για να μειώσουμε την ψαλίδα, όχι μόνο πρέπει να στηριχθούν τα προγραμματισμένα ή εξελισσόμενα έργα, αλλά θα πρέπει να επιταχύνουμε τον βηματισμό μας. Σήμερα, ενώ ανελλιπώς παρακολουθώ τις δηλώσεις κυβερνητικών παραγόντων, προσπαθώντας να κατανοήσω που το πάνε, δεν τα καταφέρνω. Μάλλον εμμένω στην άποψη, ότι ο Νομός συνεχίζει να πορεύεται χωρίς πυξίδα και καύσιμα. Περιμένω επιτέλους να μας πει κάποιος τι καινούργιο ετοιμάζεται για τα Χανιά της δεύτερης χιλιετίας. Το ερωτώ, γιατί ενώ με καλή πίστη προσπαθώ να εντοπίσω ψήγματα αισιοδοξίας, εντούτοις παγιδεύομαι στο απόλυτο και βαθύ τίποτα. Κανένα σχέδιο, κανείς προγραμματισμός, κανένα χρονοδιάγραμμα. Τα πάντα στην τύχη τους, εκτός από το απότομο φρενάρισμα των πιστώσεων και την αναστολή ή ακύρωση χρηματοδοτήσεων. Γιατί άραγε τόση ακινησία, τόση αναδουλειά; Για του λόγου το αληθές, ας ρίξουμε μια ματιά στα πεπραγμένα του δεκαοχτάμηνου της νέας διακυβέρνησης, που αφορούν τα Χανιά: 1. Αργοί ρυθμοί Πιστώσεων και αναστολή Χρηματοδοτήσεων. Επανειλημμένα ο Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας, ως ο πλέον αρμόδιος εκπρόσωπος της κυβέρνησης στην Κρήτη, είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένος με την κεντρική γραμμή. Άρα για να δικαιολογήσει το σοβαρό αναπτυξιακό έλλειμμα που αντιμετωπίζει ο Νομός, λόγω κακής ρευστότητας στα προγραμματισμένα έργα, επικαλείται την έλλειψη εθνικών πόρων. Και εννοώ για τα σημαντικότερα έργα του Νομού, όπου οι πιστώσεις που καταβάλλονται με το μαρτύριο της σταγόνας, βαθαίνουν το αναπτυξιακό έλλειμμα. Ας δούμε τι γίνεται με τους βιολογικούς καθαρισμούς του βόρειου άξονα. Θέλω να γνωρίζω που βασίστηκε η αυθαίρετη απόφαση της Περιφέρειας Κρήτης, να ακυρώσει το έργο του βιολογικού καθαρισμού της Γεωργιούπολης, μόλις πριν την εγκατάσταση εργολάβου. Κύριε Περιφερειάρχη, η τοπική κοινωνία δεν πείστηκε με τα πρόχειρα επιχειρήματα σας και θα την βρείτε απέναντί σας. Πολλά ακούγονται και λέγονται, όμως το σημαντικότερο όλων, είναι ότι άλλο ένα προγραμματισμένο έργο, που θα ανακούφιζε μία από τις σημαντικότερες τουριστικές περιοχές του Νομού μας πλήττεται θανάσιμα. Πολύ φοβούμαι πως η κακή ρευστότητα επηρεάζει αρνητικά και το έργο του βιολογικού καθαρισμού του κόλπου της Κισάμου, που αναμένεται να ξεκινήσει μετά την υπογραφή της σύμβασης και του αναδόχου. Ακούω και εύχομαι να είναι φήμες, ότι ο ρυθμός εξέλιξης του προγραμματισμένου έργου εμφανίζει δυσχέρειες. Το πρόβλημα είναι πιο σύνθετο. Κατά την άποψη μου, ο βόρειος άξονας ολόκληρου του νησιού, εμφανίζει μια ενιαία αναπτυξιακή ενότητα. Λόγω της πληθυσμιακής και επενδυτικής έκρηξης, ενώ δέχεται και την μεγαλύτερη πίεση, σε επίπεδο επιχειρησιακού σχεδιασμού αποδυναμώνεται από τον τεμαχισμό της με βάση την διοικητική της διαίρεση (τέσσερις νομοί). Τώρα σε νομαρχιακό επίπεδο, οι τρεις βιολογικοί (Κισάμου, Χανίων, Γεωργούπολης), αποτελούν εκτός από την σημαντική ποιοτική μας αναβάθμιση, μια ενιαία δράση στήριξης της τουριστικής μας προσπάθειας. Θεωρώ, για λόγους βιωσιμότητας και κοινωνικού αποτελέσματος ότι τα τρία αυτά έργα, στην ολοκλήρωση τους πρέπει να ενταχθούν σε μια ενιαία διαχειριστική ενότητα. Πιστεύω και θα το δούμε στο προσεχές μέλλον, ότι θα τεθεί ως η πλέον μοναδική λύση, βάσει κόστους οφέλους. Όμως, όχι μόνο δεν μπορούμε να δούμε το μέλλον, ακόμα και στον παρόντα χρόνο βλέπουμε με όρους παρελθόντος. Ενώ οι βιολογικοί είναι έργα με κατ` επείγοντα χαρακτήρα, συμβαίνει το εξής παράδοξο: το πρώτο δεν γνωρίζομαι πότε θα αρχίσει, το δεύτερο πότε θα τελειώσει και το τρίτο ακυρώνεται. Ερωτώ, φταίνε οι ελάχιστοι πόροι ή μήπως ο αντιπαραγωγικός κρατικός μηχανισμός και η κυβέρνηση είναι ανεπαρκής; Βέβαια θα πρέπει να γνωρίζει η κυβέρνηση, ότι δεν θα επιτρέψουμε την λεγόμενη διόρθωση των κακών δημοσιονομικών που επικαλείται, να γίνει στο κεφάλι του κασίδη, δηλαδή εις βάρος των Χανίων. 2. Προγραμματισμός έργων υποδομής των ορεινών Δήμων. Σε αυτό το τοπίο κινείται και η καθυστέρηση στην έγκριση δημοπρατήσεων έργων που χρηματοδοτούνται από τα Ολοκληρωμένα Προγράμματα Ανάπτυξης Αγροτικού Χώρου (ΟΠΑΑΧ). Είναι γνωστό ότι οι προσδοκίες για αναπτυξιακή ισορροπία έναντι της χωρικής ανισομέρειας που παρατηρείται σε περιοχές της ενδοχώρας, στηρίζονται στα ΟΠΑΑΧ. Στην προσπάθεια λοιπόν πολλών ορεινών Δήμων της ευρύτερης περιοχής και συγκεκριμένα Αν. Σελίνου, Μηθύμνης, Κισάμου, Πελεκάνου, Καντάνου και Ιναχωρίου να αντλήσουν πόρους, κατέθεσαν με επιτυχία μελέτες και προτάσεις για βασικά έργα. Όμως η κυβέρνηση επικαλείται κόλλημα εξαιτίας του νόμου Σουφλιά, ενώ κατά την γνώμη μου κρύβει την αδυναμία της να προχωρήσει στην άμεση χρηματοδότηση των εγκεκριμένων- άνοιξη του 2004- που αφορούν έργα όπως ύδρευσης, άρδευσης, οδικό δίκτυο, μα και δράσεις πολιτισμού. Και ερωτώ, υπάρχει άλλος τρόπος ώστε φτωχοί δήμοι να μπορέσουν να καλύψουν βασικές ελλείψεις υποδομών, εκτός από την ενεργοποίηση επενδυτικών δράσεων από προγράμματα που καλύπτονται από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους όπως των ΟΠΑΑΧ; Αν ναι τότε κακώς που δεν είναι γνωστό. 3. Ανεπάρκεια παρεμβάσεων και έργων στήριξης του πρωτογενή τομέα. Μπαίνω κατευθείαν στο ζουμί. Τελικά τι θα γίνει με το αρδευτικό της υψηλής ζώνης Αγυιάς Κολυμβαρίου; Με τις λιμνοδεξαμενές Χρυσοσκαλίτισσας, Έλους, Ομαλού και Κουντούρας τίποτα νεότερο; Τα έργα αξιοποίησης υδάτινων πόρων; Για τις περιβόητες αναδιαρθρώσεις των καλλιεργειών, τις παρατημένες ομάδες παραγωγών, ή για τα προγράμματα των νέων αγροτών ούτε λόγος. Το πρόγραμμα εξυγίανσης των συνεταιριστικών οργανώσεων και η διάσωση της ΕΑΣ Κυδωνίας-Κισάμου πάγωσε ή ακυρώθηκε; Γιατί το πιθανόν σενάριο που λέει άστο και μόνη της θα κλείσει, μπορεί να συμβεί όμως εκτός τους αγρότες και τους εργαζομένους θα πάρει και άλλους μαζί της. Η ερώτηση είναι σαφέστατη: αν η επιλογή είναι τέλος στις Συνεταιριστικές οργανώσεις, τότε η κυβέρνηση οφείλει να πει με πιο μετα-συνεταιριστικό μοντέλο θα προχωρήσει. Το Αγροτικό εισόδημα πλέον βρίσκεται στο χειρότερο δυνατό σημείο και αν δεν το γνωρίζεται το αισθάνεται καλά η τοπική οικονομία. Όμως ακόμα και στα εύκολα καμία σαφή απάντηση, και αναφέρομαι στις αποζημιώσεις των πληγέντων από την πυρκαγιά στους Λάκκους και τα Σκορδαλού. Γίνομαι κουραστικός, όμως η αγροτική τάξη αγαναχτεί και δικαίως, αφού έχει πιάσει το χαμηλότερο σημείο των τελευταίων δεκαετιών –βρίσκεται στα όρια της φτώχιας και σε κατάσταση εξαθλίωσης περιμένει εξηγήσεις. 4. Αδράνεια, ή εγκατάλειψη των έργων αθλητικών εγκαταστάσεων; Μεγάλο κεφάλαιο προς εξέταση είναι η ανεξήγητη εξέλιξη της δεκαοχτάμηνης διαχειρίσεις έργων των αθλητικών εγκαταστάσεων. Απορίας άξιο είναι, γιατί ορισμένα από τα αθλητικά έργα ενώ έχουν ολοκληρωθεί προεκλογικά όπως το κλειστό γυμναστήριο, δεν παραδίδονται. Επίσης ενώ κάποια είχαν σχεδόν ολοκληρωθεί όπως το κλειστό κολυμβητήριο και άλλα ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη όπως το ποδηλατοδρόμιο, είτε δεν ολοκληρώνονται, είτε παγώνουν. Παραδώστε επιτέλους τα έτοιμα έργα και ξεπαγώστε τις πιστώσεις για την ολοκλήρωση των υπολοίπων. Ανοίξτε τις δουλειές. Είναι σε όλους γνωστό ότι από τις εθνικές εκλογές τα φτυάρια έχουν σωπάσει …και ανάπτυξη με λόγια δεν γίνεται. Θέλω να γνωρίζω τι καινούργιο ετοιμάζουν σε αυτόν τον τόπο. Δεν άκουσα, και ας με διαψεύσουν, για το πρόγραμμα ‘Ελλάδα 2004’ εκτός από την υπόσχεση που δόθηκε για χλοοτάπητα σε τέσσερα γήπεδα. Καλοδεχούμενα, όμως προηγούνται οι εκκρεμότητες όπως η επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού για το γήπεδο των Μουρνιών, (άκαρπος ο διαγωνισμό πριν τις εθνικές εκλογές), μιας και η δημοκρατίες έχουν συνέχεια. 5. Εθνικό Στάδιο Χανίων, ή το παράδοξο των σταδίων του Ζήνωνα. Τελικά γιατί το περιβόητο θέμα του πολύπαθου Εθνικού Σταδίου, που η κυβέρνηση δεσμεύτηκε – χλευάζοντας την προηγούμενη - να το λύσει, τώρα και ενάμιση χρόνο αγνοείται η τύχη του; Κάποιος θα πρέπει να θυμίσει στην κυβέρνηση ότι και οι πιστώσεις ήταν εξασφαλισμένες, μα και σχεδόν το σύνολο των διορθωτικών αλλαγών επί του σχεδίου από τους τοπικούς φορείς, με τις όποιες διαφωνίες και καθυστερήσεις. Ολόκληρη η κοινή γνώμη, τα αθλητικά σωματεία και οι τοπικοί φορείς συμφωνούν απολύτως στην άμεση αποκατάσταση της άθλιας εικόνας του ιστορικού γηπέδου. Αλήθεια τι περιμένετε, …εκτός και αν θεωρείτε ότι το θέμα έχει κλείσει. Αυτό είναι αδυναμία διαχείρισης πολύπλοκων καταστάσεων, ή φόβος πολιτικού κόστους; Το παράδοξο των σταδίων του Ζήνωνα λέει ότι μαθηματικά είναι αδύνατον να φτάσεις στο στόχο μηδενίζοντας την απόσταση, όταν κάθε φορά μοιράζεις την απόσταση που σου απομένει στο μισό …και πάλι στο μισό της εναπομίνουσας απόστασης …και πάει λέγοντας. Γιατί - λέει ο αρχαίος - υπάρχουν άπειρα μισά. Λέτε και οι κυβερνώντες να έχουν χαθεί στο άπειρον της δικής της απόστασης, που χωρίζει την ίδια από την χώρα ολόκληρη; 6. Η Ελλάδα των Περιφερειών; Είναι γνωστή η ανισορροπία των οικονομικών μεγεθών και η ανισότητα μεταξύ κέντρου και περιφέρειας. Προεκλογική δέσμευση της παρούσας κυβέρνησης ήταν, ότι στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων θα εγγραφούν πιστώσεις που θα ανακουφίσουν την περιφέρεια. Μάλιστα μίλησαν για ποσά που θα φτάσουν το 70% του συνόλου των διαθέσιμων πόρων, μαζί με τα αναπτυξιακά μεγάλα έργα που θα ενισχυθούν και από το ΚΠΣ. Ονόμασαν την τετραετία -έτη των περιφερειών. Αν αυτό δεν ήταν επικοινωνιακό κόλπο και είναι κυβερνητική δέσμευση, ας το τηρήσουν. Αλλιώς, κύριοι την άλλη Ελλάδα των περιφερειών θα την βρείτε απέναντι σας, μαζί με όλους εμάς που η πολιτική διαδικασία δεν είναι ούτε επικοινωνιακό τρικ, ούτε χρηματιστηριακή φούσκα στα χέρια των πολιτικάντηδων κερδοσκόπων. Όμως κύριοι της κυβέρνησης, πολύ φοβούμαι πως θα αποδειχθεί άνθρακας ο χρυσός που τάξατε. Πάντως αν συμβαίνουν όλα τα προηγούμενα που ανέφερα τότε οδηγούμαι στο συμπέρασμα: όλα στο αδηφάγο και αντιπαραγωγικό κέντρο …των φτωχών περιφερειών –και αυτό χωρίς εθνικό σχέδιο. Κλείνοντας, προτρέπω την κυβέρνηση να απαντήσει σε όλα αυτά τα ερωτήματα που περιμένουν, επιτέλους με έργο. Πρέπει να μάθουν οι Χανιώτες για πού το βάλατε: στην στασιμότητα και την υπανάπτυξη, ή στην πρόοδο και των ευημερία; Απορώ, άραγε οι τοπικοί παράγοντες που συνομιλούν με την κυβέρνηση, τι πιέσεις ασκούν ή τι αιτήματα θέτουν. Πάντως, για το αναπτυξιακό χάλι που βρισκόμαστε, κατ` αρχήν το χρεώνεται η αυτοδιοίκηση, που από θέση παρατηρητή αρνείται να πάρει στα χέρια της την τύχη του νομού και της πόλης. Η παθογενετική εσωστρέφεια, μα και η θεματολογία εσωτερικής κατανάλωσης μας πάνε πίσω. Ο τόπος εκτός από ανάγκες, έχει και ευθύνες -κύριοι διεκδικήστε το αυτονόητο! Η κυβέρνηση λοιπόν, πρέπει εγκαίρως να μάθει ότι αδιαπραγμάτευτο αίτημα της κοινής γνώμης - που υπολογίζει σφυγομετρώντας την - είναι το άμεσο ξεπάγωμα των πιστώσεων και ο ταχύτατος προγραμματισμός αναπτυξιακής τροχιάς. Είναι το ώριμο αίτημα για ανάπτυξη και προκοπή. Τα έργα δεν φτάνει μόνο να γίνουν, σημασία έχει και πότε, γιατί τα καθυστερημένα έργα έχουν ξεπεραστεί πριν παραδοθούν για δημόσια χρήση από την ίδια την ζωή. Δεν ξέρω αν όλα αυτά θα μπορούσαν να είναι μέρος της βίβλου αναξιοπιστίας της ΝΔ, στο κεφάλαιο που αναφέρεται στο νομό Χανίων, μπορώ όμως να γνωρίζω ότι η ανοχή έχει και τα όρια της. Και εγώ πιστός στις πολιτικές παραδόσεις, που θέλουν σεβασμό στις περιόδους χάριτος των νεοεκλεγέντων κυβερνήσεων, τήρησα. Όμως μετά την ολοκλήρωση του ενός τρίτου της θητεία της, νομίζω πως όλοι έχουμε υποχρέωση, μαζί με το φθινοπωρινό αεράκι να μετρήσουμε τα έργα και της ημέρες της. Είναι ζήτημα προσωπικής ευθύνης, μα κυρίως δημοκρατικού ελέγχου. Έπεται συνέχεια... * Ο Λευτέρης Κουλιεράκης είναι Νομαρχιακός Σύμβουλος Χανίων, Msc Οικονομολόγος