Στρατευμένα μέσα ενημέρωσης και δημοσιογράφοι

H εικόνα των τοπικών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης μόνο ικανοποιητική δεν χαρακτηρίζεται από τον έκδοτη της τοπικής εφημερίδας «Το Μήνυμα» Δημήτρη Χαραλαμπάκη. Με συνέντευξη του στη «Χ.τ.Κ» ο κ. Χαραλαμπάκης κάνει λόγο για ΜΜΕ στρατευμένα σε πολιτικά και κομματικά προστάγματα αλλά και προσωπικά, που περιορίζουν κριτική και ενημέρωση, ενώ αναφερόμενος στην προοπτική ανάπτυξης του τόπου τονίζει ότι μας λείπουν η ανθρώπινη και περιβαλλοντική ανάπτυξη, δουλείες και δημοκρατία.

Να ξεκινήσουμε την κουβέντα μας με την άποψη σας για τη λειτουργία των ΜΜΕ στα Χανιά;

Αν μιλήσουμε ποσοτικά νομίζω πως τα Χανιά πρέπει να είναι ευχαριστημένα. Έχουν ένα πλήθος έντυπων και ηλεκτρονικών Μέσων, πιθανότατα μεγαλύτερο και από αυτό που τα μεγέθη του νομού σηκώνουν... Μιλάμε για δεκάδες έντυπα, δεκάδες ραδιόφωνα και 4-5 κανάλια!

Αν μιλήσουμε ποιοτικά οι παρατηρήσεις μου είναι δύο: Η πρώτη πως, σε γενικές γραμμές, η εικόνα των Μέσων από τεχνική άποψη είναι στα Χανιά εντυπωσιακή για τα δεδομένα της Ελληνικής επαρχίας. Έχουμε πολλά Μέσα με επαγγελματισμό, τεχνική επάρκεια και ικανή κάλυψη της επικαιρότητας.

Η δεύτερη παρατήρησή μου είναι πως τα ΜΜΕ στα Χανιά είναι κατά κανόνα «στρατευμένα» σε πολιτικά-κομματικά και προσωπικά προτάγματα και μάλιστα με έναν τρόπο κάπως «χύμα» από άποψη αρχών. Βλέπουμε δηλαδή εφημερίδες ή κανάλια που ομολογημένα τάσσονται σε ένα από τα δύο μεγάλα κόμματα να αβαντάρουν με πάθος και βουλευτή του άλλου κόμματος! Όλα αυτά νομίζω πως υπονομεύουν την αξιοπιστία τους και θέτουν αξεπέραστα όρια στην πρωτογενή τους αποστολή να καταγράφουν δηλαδή όλα όσα ενδιαφέρουν την τοπική κοινωνία. Κι αυτό νομίζω φαίνεται. Υπάρχουν ολόκληρες περιοχές θεματολογίας, κοινωνικής δραστηριότητας και πραγματικής ζωής που είτε δεν θίγονται ποτέ ή «θίγονται» με την δημοσίευση των δελτίων τύπου κάποιων φορέων.. Ειδικά σε κανάλια και ραδιόφωνα το πρόβλημα αυτό παίρνει συχνά διαστάσεις καταιγιστικές μέχρι και ακυρωτικές κάθε έννοιας ενημέρωσης.

Συγκρίσεις μεταξύ των αθηναϊκών ΜΜΕ και των τοπικών. Ποιες οι διαφορές τους και ποιες οι ομοιότητες;

Η δεσπόζουσα διαφορά , αυτή δηλαδή που καθορίζει και αρκετές άλλες, είναι ασφαλώς η διαφορά οικονομικών μεγεθών. Το μέγεθος της κοινωνίας που απευθύνεσαι θέτει προφανώς όρια στα έσοδα και κατά συνέπεια στην εφαρμογή σχεδίων, καινοτομιών κλπ. Όρια που στενεύει ακόμα περισσότερο η γνωστή βλακώδης, παράτυπη και ιδιοτελής αθηνοκεντρική λογική της εξουσίας.

Άλλη διαφορά –ποσοτική μεν σημαντικότατη δε!- είναι το ότι το έργο τη ς ενημέρωσης , του κοινωνικού ελέγχου και διαλόγου γίνεται στα τοπικά Μέσα υπό το πρίσμα των δεσμεύσεων της μικρής κοινωνίας . Εδώ, τα «ασήμαντα» π.χ εκδήλωση ενός νέου καλλιτέχνη βρίσκουν χώρο στα ΜΜΕ κι αυτό είναι ευλογία, αλλά από την άλλη η κριτική σου σε μια απόφαση του δήμου π.χ μπορεί να ακουμπάει έναν γείτονα, έναν κουμπάρο, έναν χωριανό και αυτό τις περισσότερες φορές οδηγεί σε αυτολογοκριτικές καταστάσεις.

Ομοιότητες τώρα, υπάρχουν αρκετές. Εγώ ξεχωρίζω την αναζήτηση της καταξίωσης και της ανάπτυξης σε χωράφια που εφάπτονται με την κάθε λογής εξουσία και –συνακόλουθα θα έλεγα...- την υποχώρηση από την δημοσιογραφία της ανακάλυψης ειδήσεων από τον ανεξερεύνητο κόσμο της πραγματικής ζωής και την διολίσθηση προς την δημοσιογραφία απλής αναπαραγωγής του επιφαινόμενου , του κυρίαρχου, του επώνυμου.

Ποια είναι κατά την άποψη σας η σχέση που αναπτύσσουν τα τοπικά ΜΜΕ αλλά και οι δημοσιογράφοι που εργάζονται σε αυτά με τους τοπικούς άρχοντες, αλλά και τους τοπικούς φορείς;

Θα μιλήσω μόνο για τις σχέσεις που βλέπω.... Όσον αφορά τους ιδιοκτήτες υπάρχει μια σχέση εξάρτησης με τον εκάστοτε εκλεκτό τους στο κομματικό, πολιτικό ή επιχειρηματικό επίπεδο . Τα ΜΜΕ τους έχουν μια αδήριτη φυσιογνωμία, μια αταλάντευτη κατεύθυνση ως προς αυτό. Όσον αφορά τους δημοσιογράφους βλέπω ότι μπορεί να έχουμε φωνές ενδιαφέρουσες και τολμηρές, αλλά κυριαρχεί μια σχέση «μη κριτικής» θα έλεγα όσο πιο κομψά μπορώ. Η οποία κλιμακώνεται από την πλήρη «στράτευση» σε πολιτικά ή επιχειρηματικά συμφέροντα , μέχρι την ανώδυνη και χωρίς αιχμές και πνεύμα κριτικής προσέγγισή των αρχών και των φορέων. Θαρρώ πως οι αποστάσεις που έχουν τα τοπικά ΜΜΕ με τους φορείς εξουσίας είναι «ανάρμοστα» κοντινές,. Πολύ συχνά, αντί να τους βλέπουν ως αντικείμενα κριτικής και ελέγχου τους αναγορεύουν σε μοναδικές πηγές ενημέρωσης και διαλόγου περί παντός επιστητού. Σπάνια τους «δαγκώνουν»- ως όφειλαν- κατά κανόνα τους χαϊδεύουν τ΄ αυτιά- ως μη όφειλαν. Έτσι όμως εφ ενός δίνουν στους πολιτευτές γήπεδο για να διακονούν μια πολιτική που εξαντλείται σε πιασάρικες ατάκες, και αφόρητες γενικολογίες, κι από την άλλη «κονταίνουν» κατά πολύ τα όρια της ανάπτυξης του επαγγέλματος και της προσωπικής τους εξέλιξης.

Τοπικές εκλογές και διαμόρφωση κλίματος. Πόσο παρεμβαίνουν τα ΜΜΕ και πόσο επηρεάζουν;

Και παρεμβαίνουν και επηρεάζουν αλλά αυτό από μόνο του δεν λέει και πολλά πράγματα -έτσι δεν είναι; Τα περισσότερα ΜΜΕ παρεμβαίνουν και επηρεάζουν με το «σπρώξιμο» των εκλεκτών τους και σε επίπεδο αμιγώς ονοματολογίας. Ελάχιστα πράγματα έχω δει στην ανάδειξη των μεγάλων προβλημάτων των τοπικών κοινωνιών, στο μέτρημα των υποψηφίων όχι με την μεζούρα της «επωνυμίας» αλλά με την μεζούρα της θέσης τους στα στρατηγικά θέματα της Τ.Α. Πόσοι ρώτησαν και πόσο ξέρουμε π.χ τις θέσεις των διαφόρων «βεντετών» της προεκλογικής φιλολογίας τι λένε για την οικονομική φιλοσοφία του Δήμου, την στρατηγική διαχείρισης του κοινόκτητου χώρου , την πολυφυλετική πλέον πόλη μας κλπ,

Τι λείπει από τα Χανιά; Ποια η προοπτική ανάπτυξη του τόπου;

Αυτή είναι μια πολύ μεγάλη ερώτηση για το μπόι μου!. Περιορίζομαι σε δύο προσωπικές σημειώσεις λοιπόν: Δεν θάλεγα πως όσα μας λείπουν είναι πολύ διαφορετικά από αυτά που λείπουν απ΄ όλη την Ελλάδα: Ανθρώπινη και «περιβαλλοντική» ανάπτυξη , δουλειές, κοινωνική δημοκρατία ..

Αν μίλαγα μόνο σαν Χανιώτης, αίσθησή μου είναι πως μας λείπουν οι ταγοί. Δηλαδή οι μεγάλες πολιτικές προσωπικότητες, οι αντίστοιχες με τον έντονο δυναμισμό και την δημιουργικότητα της τοπικής κοινωνίας. Επίσης θαρρώ πως μας λείπουν πολύ οι άμυνες απέναντι στην επέλαση της αγοραίας ευημερίας. Ο τουρισμός και η «πλαστική» υπερκατανάλωση μας έχει κάνει μια κοινωνία με έντονα σημάδια ωχαδερφισμού, απληστίας, ατομισμού. Πιο πολύ από άλλες περιοχές θα πείτε; Ίσως όχι, αλλά τα δικά μας προβλήματα φαίνονται και πονάνε γιατί είμαστε κοινωνίες που στήθηκαν και πρόκοψαν πατώντας πάνω τρομερές κληρονομιές αυθεντικότητας, υψηλών ιδανικών και συλλογικής ζωής. Η Χανιώτικη φύση και η Χανιώτικη συλλογική ψυχή δοκιμάζονται χωρίς σοβαρή αντίσταση θαρρώ...

Τις τελευταίες ημέρες προέκυψε ένα θέμα που αφορά την στάση τοπικών φορέων αναφορικά με την παρουσία αμερικανών στρατιωτών και τη διαμονή τους στα Χανιά. Πολλοί έκαναν λόγο για χρήματα που χάνονται. Ποια είναι η άποψη σας;

Πρόκειται για θέση ακραίας απανθρωπιάς που χαρακτηρίζει αυτούς που την λένε – δυστυχώς και εκπροσώπους εμπορικών φορέων της πόλης! Για να μιλάμε απλά: Αν αδιαφορούν για το ότι τα λεφτά των Αμερικάνών στρατιωτών είναι – όπως ομολογούν!- λεφτά ματωμένα , τότε ποιος νομιμοποιείται να θεωρήσει απαράδεκτα τα λεφτά που ενθυλακώνουν οι Χανιώτες νταβατζήδες, ναρκοέμποιροι, σωματέμποροι και λοιπές αναπτυξιακές δυνάμεις; Μας χρωστάνε μια απάντηση οι κύριοι αυτοί. Και κάτι άλλο: Αν μερικοί δικαιολογούν αυτήν την απληστία ως «επιχειρηματικότητα» ας σκεφτούν τούτο: Αν τα Χανιά κατοχυρωθούν ως πόλη-αναψυχής στρατιωτικού προσωπικού αλίμονο σε όλους μας. Πριν δεχθούμε ως αναπτυξιακό όραμα το να γίνουμε μια πόλη στρατιωτικό μπορντέλο για να βγάλουν φράγκα δέκα μαγαζιά (γιατί περί αυτού πρόκειται...) ας κοιτάξουμε πιο πριν σε όλο τον κόσμο την «ανάπτυξη» τέτοιων πόλεων σε όλο τον κόσμο.

Τι να περιμένουμε στις επερχόμενες δημοτικές νομαρχιακές εκλογές;

Εγώ περιμένω –ελπίζω ένα πράγμα μόνο: Να δω κάποιες κοινωνικές δυνάμεις – οργανωμένες η όχι - και ρεύματα των Χανίων να φέρουν «με το ζόρι» στο προσκήνιο τα ερωτήματα της πραγματικής ζωής. «Να στριμώξουν» άγρια τους υποψηφίους –όλους τους υποψηφίους! – να τοποθετηθούν σ΄ αυτά και να μετρηθούν με βάση αυτά.. Να μην επιτρέψουν δηλαδή να βγαίνουν δήμαρχοι χωρίς καθαρή πολιτική δέσμευση, μόνο με την επίδειξη κομματικών παρασήμων και επικοινωνιακής αερολογίας. Να μετατρέψουν δηλαδή την αναμέτρηση από μια εποχιακή επικοινωνιακή μπούρδα προδιαγεγραμμένου ύφους και αποτελέσματος σε μια Πολιτική δοκιμασία για πολίτες και πολιτικούς. Το ξέρω βέβαια πως περιμένω πολλά, αλλά εγώ περιμένω...

Λίγα λόγια για το ‘’Μήνυμα’’.

Το «ΜΗΝΥΜΑ» ως έντυπο γνώμης είναι έτσι κι αλλιώς έξω από το κυρίαρχο κλίμα της εποχής. Δεν φιλοξενούμε διασημότητες , είμαστε «εκ κατασκευής » καχύποπτοι και σκληροί με κάθε λογής εξουσία, δεν είμαστε «επενδυτές» της ενημέρωσης. Ζούμε δηλαδή μονίμως στην κόψη του ξυραφιού, κυρίως του οικονομικού, το οποίο τελευταία ...μας κόβει πολύ. Όμως έχουμε το κοινό μας. Ευτυχώς υπάρχει κόσμος πολύς που αρνείται να ζήσει ως αφασικό ντεκόρ μιας κοινωνίας «μικρούτσικου πρωινάδικου»... Το να δίνεις , έστω και δωρεάν, 3.000 φύλλα στα Χανιά δεν είναι μικρή υπόθεση έτσι δεν είναι; Και μάλιστα φύλλα με σκληρή θεματολογία και κριτική διάθεση έναντι όλων. Υπάρχουν πολλά που δεν μας αρέσουν κι άλλα τόσα που θα θέλαμε να βελτιώσουμε στην εφημερίδα. Εμφάνιση, διεύρυνση θεματολογίας και αρθρογράφων , καινοτόμες στήλες, έρευνα κλπ . Κάνουμε αυτά που η φύση του εντύπου, τα προσωπικά μας αποθέματα και η μονομανία μας στην ανεξαρτησία γνώμης επιτρέπουν.