Η οικονομική καχεξία, το μεγαλύτερο πρόβλημα των Ο.Τ.Α

Μιλήσαμε με τον κ. Περάκη, με την ιδιότητά του ως Προέδρου της ΤΕΔΚ λίγο πριν αναχωρήσει για το συνέδριο της ΚΕΔΚΕ. Ήταν μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη με έναν άνθρωπου καθαρά «αυτοδιοικητικό» ο οποίος με την ιδιότητα του Δημάρχου Σούδας δίνει την δική του μάχη για τον Δήμο του. Η οικονομική ασφυξία είναι τελικά το μεγαλύτερο πρόβλημα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης; Σίγουρα το μεγαλύτερο πρόβλημα που ταλανίζει την Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι η οικονομική καχεξία αφού η Κεντρική Εξουσία της έχει εκχωρήσει πολλές αρμοδιότητες χωρίς όμως τους αντίστοιχους οικονομικούς πόρους. Πάγιο αίτημα της ΚΕΔΚΕ σε όλα τα συμβούλιά της είναι η θεσμοθέτηση των πόρων που αναλογούν στις αρμοδιότητες αυτές, με σκοπό την συνεχή, ουσιαστική και αποτελεσματική άσκησή τους. Τα οικονομικά της Αυτοδιοίκησης της χώρας μας δυστυχώς απέχουν πολύ από τις πραγματικές και πολλές ανάγκες που καλούνται να καλύψουν οι ΟΤΑ με αποτέλεσμα την καθυστέρηση της ουσιαστικής αναβάθμισης της αυτοδιοίκησης όπως αυτή διαμορφώνεται στο Ευρωπαϊκό Πλαίσιο των 25 χωρών-μελών. Ποια είναι η οικονομική κατάσταση των Δήμων του Νομού Χανίων; Μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους; Γίνεται αναπτυξιακό έργο ειδικά στην επαρχία; Και στα Χανιά επικρατεί ότι και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Οι οικονομικοί πόροι είναι ανεπαρκείς για να καλύψουν τις ανάγκες των ΟΤΑ και ως εκ τούτου είναι αδύνατον να καλυφθούν όλες οι υποχρεώσεις. Βέβαια, ιεραρχούνται και δρομολογούνται συνδυάζοντας πάντα τη διαθεσιμότητα των πόρων και την αναγκαιότητα των έργων. Εδώ πρέπει να τονίσω ότι η ανταπόκριση στις υποχρεώσεις εναπόκειται πολλές φορές στο φιλότιμο του προσωπικού των ΟΤΑ αλλά και των αιρετών οργάνων της αυτοδιοίκησης. Η υλοποίηση του ΕΠΤΑ έδωσε πνοή ανάπτυξης στο Νομό με πολλά έργα, μικρά και μεγάλα. Ευελπιστώ ότι και τι νέο Πρόγραμμα ΘΗΣΕΑΣ θα κινηθεί προς την ίδια κατεύθυνση. Οι ανάγκες όμως είναι πολλές και συνεχώς αυξανόμενες και επιπλέον ως Νομός αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα των διάσπαρτων οικισμών με το δαιδαλώδες και επίμηκες οδικό δίκτυο, το οποίο απαιτεί μεγαλύτερες παρεμβάσεις και χρηματοδοτήσεις από την πλευρά της πολιτείας. Σημαντικές παρεμβάσεις στους Δήμους της επαρχίας έγιναν και από τα προγράμματα ΣΧΟΑΠ (Σχέδιο Χωροταξικής Οργάνωσης Ανοιχτών Πόλεων) και ΟΠΑΑΧ (Ολοκληρωμένα Προγράμματα Ανάπτυξης Αγροτικού Χώρου). Η παρέμβαση της ΤΕΔΚ σε θέματα διεκδικήσεων μπορεί να είναι καθοριστική; Οι παρεμβάσεις μας ως Τ.Ε.Δ.Κ. σε θέματα διεκδίκησης έργων γίνεται πάντα με τη συνεργασία των θεσμικών μας εταίρων (Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, Βουλευτές του Νομού, Επιμελητήρια, κλπ) και τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα σε επίπεδο Περιφέρειας θεωρούνται ικανοποιητικά. Απέχουν όμως πολύ από τις τεράστιες ανάγκες που έχει ο Νομός σε μεγάλα έργα υποδομής και από την ανάγκη αυτά τα έργα υποδομής να ενταχθούν στα Τομεακά Προγράμματα των Υπουργείων, πράγμα για το οποίο υπάρχει συλλογική ευθύνη. Οι τελευταίες όμως προσπάθειες με τις επαφές μεταξύ των αρμόδιων φορέων, τη διοργάνωση ημερίδων από την ΤΕΔΚ, τη Ν.Α. Χανίων, το ΤΕΕ, τα Επιμελητήρια και με αποκορύφωμα το Αναπτυξιακό Συνέδριο του Νομού, έχουν προετοιμάσει πλούσιο υλικό το οποίο αν αξιοποιηθεί κατάλληλα και παρουσιαστεί με διεκδικητικό και πλήρως τεκμηριωμένο τρόπο από τους υπεύθυνους φορείς, είμαι σίγουρος ότι θα έχει θετικά αποτελέσματα. Στηρίζουν οι Δήμαρχοι του Νομού την ΤΕΔΚ; Πιστεύουν στο ρόλο της; Υπάρχει άρτια και εποικοδομητική συνεργασία με όλους τους Δημάρχους του Νομού καθώς και με όλα τα αιρετά όργανα της Αυτοδιοίκησης, γιατί όλοι μας έχουμε κατανοήσει ότι μόνο μέσα από τη συνεργασία και την ομοφωνία θα φέρουμε ανάπτυξη στο Νομό. Εδώ πρέπει να τονίσω ότι μέσα από την Δ΄ Προγραμματική Περίοδο ή αλλιώς το Δ’ ΚΠΣ ο ρόλος της Αυτοδιοίκησης και ως εκ τούτου και της ΤΕΔΚ αναβαθμίζεται με περισσότερες και ουσιαστικότερες αρμοδιότητες. Η συνεργασία της ΤΕΔΚ, με τους υπόλοιπους φορείς του Νομού, σε τι επίπεδο βρίσκεται; Είναι καθοριστικός ο ρόλος της σ’ ότι αφορά τον αναπτυξιακό σχεδιασμό; Είναι πάγια θέση της ΤΕΔΚ ότι μόνο με τη συνεργασία μεταξύ των φορέων του Νομού μπορούμε να έχουμε ουσιαστική ανάπτυξη. Ήταν πρόταση της ΤΕΔΚ τόσο στο Αναπτυξιακό Συνέδριο των Χανίων, όσο και το Περιφερειακό της Κρήτης ότι η αυτοδιοίκηση με πρωτεργάτη την ΤΕΔΚ πρέπει να συνεργαστεί με όλους τους φορείς του νομού των οποίων οι δράσεις και αποφάσεις έχουν συλλογικό χαρακτήρα, όπως Νομαρχία, Επιμελητήρια, Επιστημονικά και Ερευνητικά Ιδρύματα, Παραγωγικές Οργανώσεις, Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης, κλπ. Στόχος είναι η δημιουργία ενός δικτύου ανθρώπων και υπηρεσιών για τον καλύτερο σχεδιασμό, τη μέγιστη κοινωνική συμμετοχή, την αποτελεσματικότερη διεκδίκηση και την ορθότερη επίλυση των προβλημάτων. Αυτό είναι το σκεπτικό μας και σε αυτήν την κατεύθυνση κινούμαστε. Θεωρώ ότι η συνεργασία μας με φορείς του Νομού είναι πολύ καλή και σας θυμίζω στην πρόσφατη Γενική Συνέλευσή μας την παρουσία του Επιστημονικού Υπεύθυνου του Γραφείου Διαμεσολάβησης του Πολυτεχνείου με σκοπό τη συνεργασία ΟΤΑ και Πολυτεχνείου. Η δικτύωση και η συνεργασία είναι έννοιες τις οποίες θα πρέπει να αποδεχτούμε και να εμπεδώσουμε καλά αφού σε πολλές περιπτώσεις αποτελούν μονόδρομο εξέλιξης και ανάπτυξης. Όσον αφορά το ρόλο της ΤΕΔΚ στον αναπτυξιακό σχεδιασμό θα σας πω ότι η ΤΕΔΚ έχει πάρει θέσεις και έχει καταθέσει τις απόψεις της για όλα τα μεγάλα θέματα του Νομού και συμμετέχει μέσω των εκπροσώπων της σε όλα τα θεσμοθετημένα όργανα του Νομού προάγοντας την ανάπτυξη του τόπου. Έφτασε κατά την άποψη σας η ώρα για ένα νέο Καποδίστρια; Η ιδέα της δημιουργίας του Προγράμματος «Ι. Καποδίστριας» ωρίμασε στους κόλπους της Αυτοδιοίκησης και ήταν αίτημα της με ομόφωνες αποφάσεις της σε όλα τα Συνέδρια της ΚΕΔΚΕ. Τα θετικά αποτελέσματα από τη λειτουργία του θεσμού, ειδικότερα στους μεγάλους Δήμους που δημιουργήθηκαν δίνει το έναυσμα και στους μικρότερους δήμους για περαιτέρω συνενώσεις και άρα για ένα νέο Καποδίστρια. Ο νέος Καποδίστριας όμως θα πρέπει να παρακάμψει τα σφάλματα του παρελθόντος εστιάζοντας στον ορθότερο χωροταξικό σχεδιασμό-διαχωρισμό των ΟΤΑ και στην σωστή αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, του πιο σημαντικού κατά την άποψή μου παράγοντα ανάπτυξης και εξέλιξης της Αυτοδιοίκησης. Γενικότερα μήπως η Πολιτεία πρέπει να ξαναδεί το θέμα της Αυτοδιοίκησης, σ’ όλους τους βαθμούς; Και η Πολιτεία με το άρθρο 102 του Συντάγματος, μετά την ψήφιση του Νέου Συντάγματος αλλά και η ΚΕΔΚΕ έχουν κάνει σαφές ότι η Αυτοδιοίκηση αποτελείται από δύο βαθμίδες. Απόρροια αυτών και η τελευταία σύγκλιση των δύο μεγάλων κομμάτων στα Προγράμματά τους για δύο βαθμούς αυτοδιοίκησης. Δύο επίπεδα λοιπόν, αυτοδιοίκησης, όπου στο πρώτο επίπεδο θα προγραμματίζονται και θα υλοποιούνται μεγάλα έργα ανάπτυξης για όλη την Περιφέρεια και στο δεύτερο επίπεδο οι Δήμοι θα ασχολούνται με το σχεδιασμό και την υλοποίηση έργων εντός των ορίων τους καθώς και με την διαμόρφωση πολιτικών και υλοποίηση δράσεων που έχουν σχέση με την ποιότητα ζωής, τη στήριξη και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, την κοινωνική ισότητα, τη δικαιοσύνη και τη συνοχή καθώς και με την προστασία του περιβάλλοντος. Αιρετός Περιφερειάρχης, είναι μια θέση που θα στηρίζατε; Ναι, με εκλογή συγχρόνως αιρετού Περιφερειακού Συμβουλίου απευθείας από το λαό. Περιμένετε σημαντικές αποφάσεις στο ετήσιο συνέδριο της ΚΕΔΚΕ, σ’ ότι αφορά το μέλλον της Τοπικής Αυτοδιοίκησης; Σε κάθε Συνέδριο της ΚΕΔΚΕ παίρνονται σημαντικές αποφάσεις για το μέλλον της Αυτοδιοίκησης. Το πρόβλημα είναι η υλοποίησή τους. Παρ’ όλο λοιπόν που υπάρχουν σημαντικές και ουσιαστικές για την ανάπτυξη της Αυτοδιοίκησης προτάσεις, οι υποσχέσεις που δίνονται από τον εκάστοτε Υπουργό απέχουν πολύ από την πραγματικότητα αφού στις περισσότερες περιπτώσεις δεν δίνονται οι οικονομικοί πόροι που απαιτούνται. Ελπίζω ότι στο φετινό Συνέδριο θα υπάρξει δυναμική παρουσία των μικρών Καποδιστριακών Δήμων, όχι σαν ξεχωριστή ή διασπαστική κίνηση αλλά σαν κραυγή αγωνίας για την ισόρροπη ανάπτυξη της υπαίθρου. Μην ξεχνάτε ότι το Συνέδριο αυτό αφενός αποτελεί το τελευταίο πριν τις δημοτικές εκλογές και αφετέρου γίνεται σε μια περίοδο που όλοι μιλούν για την ευρωπαϊκή σύγκλιση η οποία περνάει μέσα από την ουσιαστική συμμετοχή της Αυτοδιοίκησης στον αναπτυξιακό σχεδιασμό. Η Δ΄ Προγραμματική Περίοδος δίνει σαφή και καθορισμένο ρόλο στην αυτοδιοίκηση. Ας ελπίσουμε λοιπόν, να μην μας απογοητεύσει το Συνέδριο Ποιες είναι οι βασικές προτάσεις της ΤΕΔΚ, στο συνέδριο της ΚΕΔΚΕ; Το Δ.Σ. της Τ.Ε.Δ.Κ. Ν. Χανίων σε συνεδρίαση του συζήτησε εκτενώς για όλα τα προβλήματα της αυτοδιοίκησης εστιάζοντας στα παρακάτω: • Άμεση χρηματοδότηση των ΟΤΑ για τη συνέχιση της λειτουργίας και την παροχή υπηρεσιών όλων των κοινωνικών δομών και προγραμμάτων • Αύξηση του τακτικού προϋπολογισμού των ΟΤΑ ώστε να μπορούν να χρηματοδοτηθούν οι υπηρεσίες πολιτισμού, αθλητισμού, κοινωνικής πολιτικής και από τους μικρότερους δήμους. • Οριστική επίλυση με νομοθετική ρύθμιση της απ’ ευθείας παραχώρησης με αντάλλαγμα του δικαιώματος απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας στους ΟΤΑ. Παράλληλα να απαγορευθεί η εκποίηση παλαιού αιγιαλού και ενοικίασης αιγιαλού με κτίσματα και να παραχωρηθεί η χρήση παλαιού αιγιαλού στους ΟΤΑ αποκλειστικά για τη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων, ελεύθερης πρόσβασης στις παραλίες. Επίσης, να αποκλεισθεί κάθε επαγγελματική δραστηριότητα. • Επαναπροσδιορισμός των κριτηρίων της ΣΑΤΑ • Καλύτερη οικονομική μεταχείριση των ΟΤΑ από τη ΔΕΗ, σε θέματα επέκτασης δικτύων φωτισμού, αντλιοστασίων, βιολογικών καθαρισμών, κλπ. Εκλογή Δημάρχου με 42%. Είναι μια θέση που σας βρίσκει σύμφωνο; Ούτε η εκλογή δημάρχου με 42%, ούτε η απλή αναλογική μπορούν να εφαρμοστούν στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην οποία χρειάζονται αποφασιστικά όργανα για τη λήψη άμεσων αποφάσεων στα καθημερινά προβλήματα του πολίτη. Όποιος υποστηρίζει το αντίθετο είναι εκτός πραγματικότητας ή απλώς θεωρεί την Τοπική Αυτοδιοίκηση ως ένα όργανο το οποίο δεν έχει καμία απολύτως αρμοδιότητα και αναλώνεται σε συζητήσεις φιλοσοφικού τύπου. Σίγουρα στα μεγάλα θέματα που απασχολούν έναν τόπο και που χρειάζονται οι αποφάσεις να βγουν μέσα από προβληματισμό και διάλογο υπάρχει το θεσμοθετημένο όργανο σε κάθε Δήμο, που δεν είναι άλλο από το κυρίαρχο Δημοτικό Συμβούλιο, το οποίο αν λειτουργεί σωστά επιτελεί αυτή τη διαδικασία. Η Δημοτική Αρχή πρέπει να έχει την απόλυτη πλειοψηφία για να εκτελεί ουσιαστικά και αποτελεσματικά το έργο της και ο κυρίαρχος λαός έχει το δικαίωμα να εκλέγει αυτοδύναμες αρχές και να τις κρίνει όπως επιτάσσει το Σύνταγμα μέσα από την εκλογική διαδικασία. Του χρόνου έχουμε Δημοτικές Εκλογές. Είναι μια ευκαιρία να μπει νέο αίμα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση; Είμαι σαφώς υπέρ των νέων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι ένας δυναμικός θεσμός, συνεχώς εξελισσόμενος και απαραιτήτως προσαρμοζόμενος στις ανάγκες των καιρών. Ως εκ τούτου η νέα γενιά, η οποία είναι φορέας των μηνυμάτων της εποχής, φορέας της γνώσης και της τεχνολογίας πρέπει να βρει και να κατοχυρώσει τη θέση της στην Αυτοδιοίκηση. Αυτό δεν σημαίνει ότι παραβλέπουμε την εμπειρία των παλαιότερων και πιο μεγάλων στην ηλικία. Απλά συνδυάζουμε την εμπειρία των παλιών με τη φρεσκάδα, τη ζωντάνια και τη γνώση των νέων. Θα είναι κομματική ή Αυτοδιοικητική αναμέτρηση; Θα θέλαμε η αναμέτρηση να είναι αυτοδιοικητική αλλά όπως όλα δείχνουν μάλλον θα είναι κομματική. Βέβαια, στους μικρούς Δήμους καθοριστικό ρόλο θα παίξει και η προσωπικότητα των υποψηφίων σε σημείο που η παρέμβαση των κομμάτων να είναι αδύνατη. Προσωπικά εσείς θα συμμετέχετε και πάλι στην διαδικασία και αν ναι θα είστε ξανά υποψήφιος Δήμαρχος Σούδας; Όσον αφορά στις διαδικασίες στα θεσμοθετημένα όργανα θα συμμετέχω, πολύ δε περισσότερο και με την ιδιότητα ως Προέδρου της ΤΕΔΚ. Όσον αφορά τη Σούδα είναι νωρίς για οποιαδήποτε απόφαση αφού τη στιγμή αυτή προέχουν τα προβλήματα του τόπου.