Φρούριο Ιντζεδίν
Την παραχώρηση του κτιριακού συγκροτήματος του Φρουρίου Ιντζεδίν από την Κτηματική Εταιρεία Δημοσίου στην Τοπική Αυτοδιοίκηση των Χανίων, αναμένεται να συζητήσουν τις αμέσως επόμενες ημέρες κατά τη διάρκεια συνεδρίασης τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου Σούδας, ύστερα από απόφαση του Δημάρχου κ. Ι. Περάκη.
Σύμφωνα με τον Δήμαρχο Σούδας , το θέμα της παραχώρησης του μεσαιωνικού κάστρου από την Κ.Ε.Δ Ηρακλείου στον Δήμο Σούδας βρίσκει θετικούς, σημαντικούς παράγοντες του Υπουργείου Πολιτισμού.
Σε συνάντηση που είχε ο κ. Περάκης με τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού κ. Ζαχαρόπουλο, συζητήθηκε μεταξύ άλλων, η ανάγκη αξιοποίησης του κτιριακού συγκροτήματος του μνημείου μέσω ένταξής του σε επιλέξιμα έργα του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.
«Η τοπική κοινωνία, σε συνεργασία με την Αρχαιολογική Υπηρεσία Χανίων και κατά επέκταση το Υπουργείο Πολιτισμού, θα πραγματοποιήσει με πιο ευέλικτο τρόπο τις παρεμβάσεις για την αξιοποίηση του χώρου, εάν το κάστρο αποτελέσει περιουσιακό στοιχείο του Δήμου μας », δήλωσε στην Χ.τ.Κ ο κ. Περάκης.
Με βάση τα παραπάνω η Κ.Ε.Δ Ηρακλείου θα κληθεί στο άμεσο μέλλον να προχωρήσει σε αποδέσμευση και παραχώρηση του κάστρου στο Υπουργείο Πολιτισμού και στη συνέχεια αναμένεται η απόδοση του στον Δήμο Σούδας.
Σημειώνεται ότι δεν υπάρχει κανένα προηγούμενο στον κόσμο παρουσίας τριών φρουρίων στη σειρά ( Κουλές, κάστρο Σούδας, Ιντζεδίν ), τα οποία κατασκευάστηκαν εξαιτίας της διαχρονικής πολιτικής σημασίας του λιμένα της Σούδας και αποτελούν σημαντικό σημείο έλξης παγκόσμιου ενδιαφέροντος για τον μελετητή της φρουριακής αρχιτεκτονικής.
ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ
Στο μεταξύ το θέμα του κορεσμού της περιοχής της Σούδας από τις στρατιωτικές εγκαταστάσεις και την ανάγκη αναζήτησης σύγχρονων υποδομών προκειμένου να ενισχυθεί ο πολιτιστικός και τουριστικός τομέας στον νομό , τονίστηκε σε παλαιότερη αναφορά του βουλευτή Χανίων του ΠΑΣΟΚ Ν. Χριστοδουλάκη προς τον υφυπουργό Πολιτισμού κ. Τατούλη.
Αναφορικά με το θέμα, ο κ. Χριστοδουλάκης πρότεινε την μετατροπή του Ιντζεδίν σε Κέντρο Πολιτισμού και Συνεδρίων αφού, όπως τόνισε, « ο νομός Χανίων στερείται σύγχρονων και μεγάλων συνεδριακών χώρων, ενώ υπάρχει γενικότερο έλλειμμα πολιτιστικών υποδομών.»
«Η αξιοποίηση του φρουρίου», κατέληξε στην αναφορά του ο βουλευτής, « θα αποτελέσει μια μεγάλη ηθική δικαίωση όσων φυλακίστηκαν εκεί κατά τη διάρκεια της δικτατορίας.
Η φυλακή που στερούσε τον λόγο και την ελευθερία, μετατρέπεται τώρα σε χώρο δημιουργίας και συμμετοχής.»
Η ΙΣΤΟΡΙΑ
Ως γνωστόν το μεσαιωνικό κάστρο Ιντζεδίν, χρησιμοποιήθηκε ως φυλακή πολιτικών κρατουμένων μεταξύ των οποίων και ο Ελευθέριος Βενιζέλος στην αρχή της πολιτικής του σταδιοδρομίας.
Κατά τη δικτατορία του Πάγκαλου κρατήθηκε στις φυλακές μεγάλος αριθμός πολιτικών αντιφρονούντων, ενώ μετά τη πτώση της δικτατορίας φυλακίστηκε και ο ίδιος ο Πάγκαλος.
Ο χώρος των φυλακών χρησιμοποιήθηκε σαν αρχή για βαρυποινίτες του κοινού ποινικού δικαίου.
Την έκταση του πόνου και της εξαθλίωσης που όλα αυτά τα χρόνια στέγασε το συγκρότημα, μπόρεσαν να νοιώσουν εκτός των τροφίμων του και όσοι είχαν την ευκαιρία να περιδιαβούν τις εγκαταστάσεις των φυλακών.
Σε επίσκεψή μας στο κτιριακό συγκρότημα, γίναμε μάρτυρες των βασανιστηρίων που έζησαν οι κρατούμενοι, μέσα από τις εικόνες των μικροσκοπικών κελιών που φωτογραφίσαμε, τους χώρους απομόνωσης, τα σίδερα στα παράθυρα…
Σύμφωνα με μαρτυρίες, σε πολλούς τιμωρημένους κρατούμενους έδεναν το ένα πόδι με χοντρή αλυσίδα που στην άκρη ήταν δεμένο ένα σιδερένιο βόλι το οποίο δεν τους επέτρεπε να κινούνται ελεύθερα ώστε να δραπετεύσουν.
Πράγμα αδύνατον βέβαια αφού φρουροί φύλαγαν στον προαύλιο χώρο σκοπιές, που σώζονται ακόμα και σήμερα.
Από το κολαστήριο της Γυάρου μεταφέρθηκαν το 1948 οι πρώτοι κομμουνιστές πολιτικοί κρατούμενοι.
Σύμφωνα με τον πρώην πολιτικό κρατούμενο στις φυλακές του Καλαμίου, Λευτέρη Ηλιάκη, το σύνολο των πολιτικών κρατουμένων την περίοδο εκείνη, έφτανε στους 400 περίπου, οι οποίοι έμεναν σε δύο ακτίνες και σε επτά μεγάλους θαλάμους.
Από τους 200 θανατοποινίτες που ζούσαν το μαρτύριο του μελλοθάνατου μέχρι να κλείσει η πενταετία, οπότε η θανατική ποινή δεν εκτελείτο , έχασαν τη ζωή τους μόνο πέντε.
Το πέρασμα του χρόνου έχει αφήσει ανεξίτηλα τα σημάδια του, παράλληλα κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής το φρούριο χρησιμοποιήθηκε από τους κατακτητές οι οποίοι αλλοίωσαν την εσωτερική του διαρρύθμιση.
Από το 1970 και μετέπειτα, το οχυρό πέρασε στη δικαιοδοσία του Πολεμικού Ναυτικού. Στη συνέχεια, το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού, αποχαρακτήρισε το κάστρο από στρατιωτική υποδομή, ενώ ένα ακόμα βήμα για την αξιοποίηση του έγινε τον περασμένο Ιούλιο μετά από κίνηση της Κ.Ε.Δ.
Πληροφοριακά, η συγκεκριμένη Εταιρεία ανακάλεσε απόφαση της 3ης Οκτωβρίου 1975 του τότε Νομάρχη Χανίων σύμφωνα με την οποία « παραχωρήθηκε κατά χρήση το εντός του τείχους του φρουρίου Ιντζεδίν συγκρότημα, εκτάσεων 16.531,75 τ.μ στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και ειδικότερα στο Αρχηγείο Ναυτικού για τη χρησιμοποίηση του από την υπηρεσία Ναυστάθμου Κρήτης, προς κάλυψη αμυντικών αναγκών της χώρας.
Σημειώνεται ότι το κάστρο, το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, χτίστηκε το 1872 από τον Ρεούφ Πασά, στην ίδια θέση που το 1646 οι πρώτοι Τούρκοι διώχνοντας τους Ενετούς έχτισαν Πύργο.
Αποτελούσε το κυριότερο αμυντικό έργο του λιμανιού και ονομάστηκε έτσι προς τιμή του πρωτότοκου γιου του Σουλτάνου Αβδούλ Αζιζ Ιτζεδίν.
